Ra máu bất thường ngoài kỳ kinh có sao không? Nguyên nhân và cách xử lý

Kinh nguyệt là một hiện tượng sinh lý quan trọng phản ánh sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Bình thường, máu kinh chỉ xuất hiện theo đúng chu kỳ, trung bình 28–32 ngày một lần và kéo dài vài ngày. Tuy nhiên, không ít chị em nhận thấy máu xuất hiện ngoài khoảng thời gian đó, đôi khi chỉ vài giọt, đôi khi lại nhiều và kéo dài. Đây được gọi là tình trạng ra máu bất thường ngoài kỳ kinh.

Không ít phụ nữ cảm thấy hoang mang khi gặp phải hiện tượng này. Bởi lẽ, chảy máu ngoài kỳ có thể chỉ là một phản ứng sinh lý bình thường nhưng cũng có thể là lời cảnh báo của nhiều bệnh phụ khoa nguy hiểm. Vậy ra máu bất thường ngoài kỳ kinh có sao không, nguyên nhân do đâu và khi nào cần đi khám bác sĩ?

Ra máu bất thường ngoài kỳ kinh là gì?

Ra máu bất thường ngoài kỳ kinh được hiểu là sự xuất hiện máu tại âm đạo không trùng với thời điểm hành kinh thông thường. Phụ nữ có thể nhận thấy vài giọt máu màu đỏ tươi, hồng nhạt hoặc nâu sẫm, xuất hiện bất ngờ giữa kỳ kinh, sau quan hệ hoặc ngay cả khi đã bước vào giai đoạn mãn kinh.

Khác với kinh nguyệt, máu ra ngoài kỳ thường ít hơn, có thể kéo dài vài giờ đến vài ngày, đôi khi kèm theo khí hư hoặc đau bụng dưới. Mặc dù vậy, cũng có trường hợp lượng máu khá nhiều, khiến chị em nhầm lẫn với kỳ kinh thật sự. Chính sự khó phân biệt này làm nhiều người chủ quan, bỏ qua những dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh lý.

Nguyên nhân gây ra máu bất thường ngoài kỳ kinh

Hiện tượng này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau. Có thể chia thành hai nhóm chính là nguyên nhân sinh lý và nguyên nhân bệnh lý:

Nguyên nhân sinh lý

• Rối loạn nội tiết tố: Sự mất cân bằng giữa estrogen và progesterone khiến niêm mạc tử cung bong ra bất thường. Thường gặp ở tuổi dậy thì hoặc tiền mãn kinh.

• Xuất huyết giữa kỳ do rụng trứng: Khoảng ngày thứ 14 của chu kỳ, nang trứng vỡ có thể gây ra vài giọt máu nhẹ. Đây là hiện tượng sinh lý, thường tự hết sau 1–2 ngày.

• Tác dụng phụ của thuốc và biện pháp tránh thai: Thuốc tránh thai, que cấy hoặc vòng tránh thai nội tiết dễ gây chảy máu lấm tấm trong vài tháng đầu sử dụng.

• Giai đoạn sau sinh hoặc cho con bú: Hormone prolactin cao làm ảnh hưởng hoạt động buồng trứng, dẫn đến rối loạn kinh nguyệt và ra máu bất thường.

Nguyên nhân bệnh lý

• Viêm nhiễm phụ khoa: Viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm nội mạc tử cung làm niêm mạc tổn thương, gây ra máu kèm khí hư hôi, ngứa rát.

• Polyp tử cung hoặc cổ tử cung: Các khối u lành tính này dễ chảy máu, thường xuất hiện sau quan hệ hoặc giữa kỳ kinh.

• U xơ tử cung: Là khối u lành tính trong cơ tử cung, gây biến dạng buồng tử cung, dẫn đến kinh nguyệt kéo dài và ra máu bất thường.

• Lạc nội mạc tử cung: Mô nội mạc phát triển ra ngoài vị trí bình thường, gây đau bụng dữ dội và chảy máu ngoài kỳ.

• Tổn thương sau quan hệ: Quan hệ mạnh bạo, thiếu chất bôi trơn hoặc sau sinh dễ gây trầy xước, rách âm đạo và chảy máu.

• Bệnh lây truyền qua đường tình dục: Chlamydia, lậu, trichomonas gây loét, viêm cổ tử cung và âm đạo, dẫn đến chảy máu khi quan hệ hoặc bất kỳ lúc nào.

• Ung thư phụ khoa: Ung thư cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung, ung thư buồng trứng có thể khởi phát bằng triệu chứng ra máu bất thường, đặc biệt sau mãn kinh. Đây là nguyên nhân nguy hiểm nhất, cần phát hiện sớm để điều trị kịp thời.

Dấu hiệu đi kèm cần đặc biệt lưu ý

Khi ra máu ngoài kỳ kinh, phụ nữ nên chú ý đến các biểu hiện kèm theo. Nếu chỉ là vài giọt máu nhẹ, không đau đớn, không khí hư bất thường thì có thể theo dõi thêm. Nhưng nếu máu ra nhiều, kéo dài trên bảy ngày, kèm theo đau bụng dưới, mệt mỏi, chóng mặt, thậm chí ngất xỉu thì cần đi khám ngay. Tình trạng máu có mùi hôi, lẫn dịch vàng xanh, kèm ngứa rát vùng kín thường liên quan đến viêm nhiễm. Trong khi đó, ra máu sau mãn kinh hoặc kèm sụt cân, gầy yếu lại là dấu hiệu cảnh báo ung thư.

Ra máu bất thường ngoài kỳ kinh có nguy hiểm không?

Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào nguyên nhân. Nếu do yếu tố sinh lý như rụng trứng hoặc rối loạn nội tiết, hiện tượng thường không quá đáng lo và có thể tự ổn định. Tuy nhiên, ra máu kéo dài hoặc tái phát nhiều lần thường là dấu hiệu bệnh lý.

Nguy cơ đầu tiên là thiếu máu. Khi cơ thể mất máu thường xuyên, người bệnh dễ mệt mỏi, hoa mắt, giảm tập trung và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nguy cơ thứ hai là bệnh phụ khoa tiến triển nặng, lan rộng sang các cơ quan khác, làm giảm khả năng sinh sản. Đặc biệt, nếu bỏ qua dấu hiệu sớm của ung thư cổ tử cung hoặc ung thư nội mạc tử cung, hậu quả có thể đe dọa tính mạng. Vì vậy, việc chủ quan hoặc tự ý điều trị tại nhà là rất nguy hiểm.

Gửi câu hỏi tư vấn cho chuyên gia

BÁC SĨ CHUYÊN KHOA II NGUYỄN THỊ MINH CÚC

Trên 40 năm công tác tại bệnh viện phụ sản tuyến đầu

Gửi thông tin - nhận tư vấn

Cách xử lý khi bị ra máu bất thường

Ngay khi nhận thấy dấu hiệu bất thường, người phụ nữ cần bình tĩnh theo dõi số ngày ra máu, màu sắc, lượng máu và các triệu chứng kèm theo. Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, thay băng vệ sinh thường xuyên để tránh viêm nhiễm. Trong thời gian này, nên hạn chế quan hệ cho đến khi tìm được nguyên nhân cụ thể.

Tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc cầm máu hoặc thuốc nội tiết về dùng, bởi việc điều chỉnh hormone không đúng cách có thể gây rối loạn nặng hơn. Cách tốt nhất là đến cơ sở y tế chuyên khoa phụ sản để được thăm khám. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm tử cung, soi cổ tử cung hoặc xét nghiệm dịch âm đạo để xác định nguyên nhân và đưa ra phác đồ phù hợp.

Phòng ngừa ra máu bất thường ngoài kỳ kinh

Để hạn chế tình trạng này, phụ nữ nên duy trì thói quen khám phụ khoa định kỳ từ 6 tháng đến 1 năm một lần. Việc kiểm tra thường xuyên giúp phát hiện sớm các bất thường ở tử cung và buồng trứng. Ngoài ra, nên thực hiện quan hệ an toàn, sử dụng biện pháp bảo vệ để tránh lây nhiễm bệnh qua đường tình dục.

Việc sử dụng thuốc tránh thai hoặc đặt vòng cần theo chỉ định của bác sĩ, không nên tự ý mua về dùng. Đồng thời, chú ý giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, tránh thụt rửa sâu vì có thể làm mất cân bằng môi trường âm đạo. Chế độ dinh dưỡng đủ chất, bổ sung thực phẩm giàu sắt, vitamin, cùng với việc duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc cũng góp phần ổn định nội tiết và giảm nguy cơ rối loạn kinh nguyệt.

Khi nào cần đi khám ngay?

Có một số trường hợp tuyệt đối không được chần chừ, bao gồm: ra máu kéo dài nhiều ngày kèm mệt mỏi; ra máu sau thời kỳ mãn kinh; ra máu sau quan hệ; máu kèm khí hư bất thường có mùi hôi; đau bụng dữ dội hoặc kèm sốt. Đây đều là những tín hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp vấn đề nghiêm trọng, cần sự can thiệp y tế càng sớm càng tốt.

Ra máu bất thường ngoài kỳ kinh là hiện tượng không thể xem nhẹ. Trong một số trường hợp, đây chỉ là phản ứng sinh lý như rụng trứng hoặc thay đổi nội tiết, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của những bệnh phụ khoa nguy hiểm, thậm chí ung thư. Việc thăm khám kịp thời giúp xác định chính xác nguyên nhân, từ đó có hướng điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống. Phụ nữ nên lắng nghe cơ thể, chủ động đi khám khi thấy bất thường thay vì trì hoãn hay tự điều trị tại nhà.